Bưởi hồ lô tạo hình bản đồ Việt Nam, bàn tay Phật: Chưa Tết đã hết hàng
Có giá bán sỉ thấp nhất 12 triệu đồng một chùm bốn trái nhưng loại bưởi hồ lô trồng tại Đồng Nai vẫn hết hàng từ khi trái chưa kịp ra. Và để có trái bưởi hồ lô, người trồng phải tốn rất nhiều công chăm sóc đòi hỏi trình độ cao.
Dịp Tết này, nông dân Ngô Văn Sơn (xã Tân Bình, H.Vĩnh Cửu, Đồng Nai) tiếp tục tung ra thị trường trái bưởi hình hồ lô làm quà biếu, đồ chưng Tết. Những trái bưởi ông trồng là loại bưởi đặc sản Tân Triều bưởi hồ lô của Đồng Nai. Trên 2 ha đất nông nghiệp, với hơn 750 gốc bưởi, người nông dân dự tính thu hoạch về hơn 500 trái, với giá bán sỉ từ 2 triệu - 13 triệu/chùm bưởi. Để có thể cho ra trái bưởi hình thù độc đáo này là cả một quá trình đầy kì công của người nông dân.
Những ngày này, anh Ngô Văn Sơn luôn túc trực tại vườn bưởi của mình để theo dõi, chăm sóc những trái bưởi hồ lô đang trong giai đoạn tạo hình, chuẩn bị cho Tết Nguyên đán tới. Anh Sơn kể, nhận thấy giá trị kinh tế mang lại từ những trái bưởi được tạo hình hồ lô cung ứng trong dịp Tết là rất lớn, anh đã mày mò và trồng thành công loại bưởi đặc sản này. Thế nhưng, trong hai năm đầu mày mò thử nghiệm (2011 và 2012), do không nắm kỹ thuật trồng, tạo hình nên anh thất bại thảm hại và lỗ vốn nặng.
Để ra một trái bưởi hồ lô, người nông dân phải chuẩn bị từ 6 tháng trước. Thời điểm ấy, khi trái bưởi được 2 tháng tuổi, to bằng cái bát thì bắt đầu tạo hình bằng cách thắt vòng dây ở giữa trái để định hình." Những trái được chọn phải tròn trịa, cuống đẹp, thẳng. Mình dùng vòng siết ở giữa lại rồi cứ thế để trái lớn lên, sẽ tạo ra đường eo ở giữa trái", anh Sơn nói.
Khoảng 3 tuần sau, khi trái bưởi đã ra dáng dấp hồ lô thì cắt bỏ vòng dây thắt rồi đưa khuôn úp bằng nhựa cứng vào chờ đến ngày thu hoạch. Bên trong khuôn úp, có khắc hình các chữ tài, lộc, phát. Trái bưởi cứ vậy lớn, chèn ép vào khuôn và tạo ra các chữ theo ý muốn.
Trong thời gian này, người trồng phải hằng ngày trông coi nhằm phát hiện kịp thời những thay đổi bất thường trên trái bưởi để có sự can thiệp, điều chỉnh trái bưởi phát triển như mong muốn. Trong ảnh, trái bưởi đang được che chắn bằng giấy cẩn thận. "Thời gian gần Tết, ngoài sâu bệnh, tôi sợ nhất là trời mưa, sẽ khiến bưởi phát triển không tốt", anh Sơn nói.
Nếu muốn quả bưởi có hình đẹp hoàn thiện, người trồng dùng nguyên khuôn ép vào thay vì nửa khuôn. Tỷ lệ thành công trong việc tạo bưởi hồ lô rất thấp. Người "mát tay" làm 100 quả cũng chỉ thành công khoảng 70 quả. Với người bắt đầu làm, thiếu kinh nghiệm thì việc thất bại là chuyện bình thường. Vì thế, bưởi hồ lô có giá cao và cung không đủ cầu nhưng ít nông dân dám làm bởi rủi ro cao. Cả tỉnh Đồng Nai cũng chỉ có mình ông Sơn là thành công.
Theo anh Sơn, trái bưởi được chọn để tạo hình phải đẹp, vị trí cuống cân đối... Đối với những chùm hai trái (Đồng Sanh), ba trái (Tam Tài Lộc), 4 trái (Tứ Quý Tài Lộc) thì quy trình chọn càng ngặt nghèo. Do vậy mà mỗi năm nguyên cả vườn bưởi anh chỉ chọn được vài chùm tứ quý đáp ứng được yêu cầu, vài chục chùm hai trái và ba trái, còn lại đều là bưởi đơn. Giá chùm 4 quả bán sỉ lên đến 12 triệu đồng/chùm, bán ra thị trường cũng khoảng 17 triệu. Chùm 3 quả giá sỉ 6 triệu/chùm, chùm 2 quả giá 2.5 triệu và quả đơn giá 800 ngàn/quả. Trong khi đó, những trái bưởi Tân Triều bình thường, dịp Tết chỉ khoảng 60 - 100 ngàn/quả.
Độc đáo hơn, ông Võ Trung Thành - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Khuyến nông ấp Phú Trí A (xã Phú Tân, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang) cho biết vào dịp Tết Bính Thân sắp tới, ngoài trái bưởi hồ lô có in chữ “Tài - Lộc”, CLB của ông còn bán khoảng 800 trái bưởi tạo hình bản đồ Việt Nam có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
-87704/buoiholo1.jpg "buoiholo1")
Đây là năm đầu tiên ông Thành sản xuất và bán ra thị trường loại trái cây có tạo hình độc đáo này. Bí quyết chăm sóc cũng tương tự như với bưởi hồ lô.
Ngoài ra, câu lạc bộ của ông cũng tung ra thị trường khoảng 6.000 trái bưởi Cát Tường (tên gọi khác là bưởi bàn tay Phật). Và số hàng nói trên đã được một công ty ở Hà Nội “độc quyền”.
Cùng với bưởi hồ lô, Tết năm nay các nhà vườn ở miền Tây, Đồng Nai cũng tung ra thị trường trái dưa hấu vuông, dưa hấu thỏi vàng, hồ lô, hình trái tim... với giá từ vài trăm nghìn đồng đến hơn hai triệu đồng/cặp. Để có trái dưa hấu như vậy, nông dân phải trồng trước Tết khoảng 3 tháng. Sau 1,5 tháng khi trái to bằng khoảng cái tô nhỏ thì tiến hành cho vào khuôn nhựa cứng, dày. Bên trong khuôn có có các chữ viết theo ý muốn.
Những quả dưa vàng được để trong khuôn, bắt ốc vít cẩn thận. Thường trước Tết khoảng 10 ngày sẽ tiến hành thu hoạch.
Theo ông Ngô Văn Sơn, việc chăm sóc loại dưa này, phải đươc che chắn kĩ càng, tránh quá nắng, mưa nhiều. Nếu mưa nhiều, dưa sẽ bị vỡ ra. "Tỉ lệ hư hỏng khi tạo hình dưa thường từ 20 - 30%. Những trái cây tạo hình của Việt Nam, nếu so với hàng được nhập từ Trung Quốc về thì giá cao hơn nhiều lần. Tuy nhiên đây là sản phẩm của nông dân mình làm đều có thương hiệu, đảm bảo chất lượng an toàn. Còn hàng Trung Quốc dù rẻ nhưng khá độc hại", ông Sơn cho hay.