Cuối tháng 7/2018, Bệnh Viện (BV) Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) tiếp nhận một bệnh nhi tên N.T.N.Y. (10 tháng tuổi, ngụ tại tỉnh An Giang) với tình trạng sốt cao hơn 7 ngày, ho cơn.

Bệnh nhi điều trị kháng sinh tại địa phương thêm hơn 10 ngày nhưng tình trạng không cải thiện, thở mệt hơn, ghi nhận có tràn mủ màng phổi, phải đặt nội khí quản giúp thở, dẫn lưu màng phổi rồi chuyển lên BV tuyến trên.

Bé N.T.N.Y.

Tại BV Nhi đồng Thành phố, kết quả xét nghiệm, siêu âm ngực và chụp CT ngực cho thấy khoang màng phổi bé gái có lớp dịch dầy 14mm. Dịch dẫn lưu chọc hút xét nghiệm lợn cợn mủ và nhầy trắng đục như súp cua, ghi nhận có sự thông thương đường tiêu hóa và màng phổi trên bệnh cảnh và phim CT.

Các bác sĩ chọc hút dịch cho bệnh nhi.

Bé được chụp phim thực quản cản quang thì thấy có đường dò thực quản vào khoang màng phổi phải, nhiễm trùng nặng. Trầm trọng hơn khi kết quả nuôi cấy dịch màng phổi xét nghiệm đều ra dương tính với 2 loại siêu vi khuẩn đa kháng thuốc kháng sinh: Acinetobacter baumanii và Klebsiella Pneumoniae.

Kết quả này khiến các bác sĩ hốt hoảng, bởi hai loại siêu vi khuển này đều đề kháng với tất cả các loại kháng sinh nuôi cấy. Ngoài ra, bé còn nhiễm trùng huyết và nhiễm nấm huyết nặng.

Loại vi khuẩn bé mắc phải kháng tất cả các loại kháng sinh.

"Bé sốt kéo dài, tổng trạng xấu và nhiễm trùng toàn thân nặng, nếu để lâu sẽ nguy cơ dò thủng thực quản nhiễm trùng nhiễm độc lan tỏa trung thất nguy hiểm tính mạng. Do đó, ekip điều trị đã hội chẩn và quyết định phẫu thuật cấp cứu cho bé" – Bác sĩ Nguyễn Cát Phương Vũ, BV Nhi đồng Thành phố chia sẻ.

Trong lúc mổ, các bác sĩ ghi nhận bé thủng 1/3 đoạn thực quản dưới, có dò màng phổi thực quản. Kíp mổ dưới sự chỉ đạo từ ThS.BS Tạ Huy Cần, khoa Ngoại Tổng quát nhanh chóng cắt đoạn thủng, khâu tận 2 đầu trên và dưới chỗ thủng, mở dạ dày tạm ra da cho bé, rửa và dẫn lưu tháo mủ khoang màng phổi bên phải, sinh thiết mô bệnh gửi giải phẫu bệnh lý.

Bệnh nhi được phẫu thuật hơn 3 tiếng đồng hồ và nằm điều trị tại phòng cách ly nhiều ngày.

Ca phẫu thuật căng thẳng diễn ra hơn 3 tiếng thành công. Hậu phẫu, bé tiếp tục được hồi sức tích cực, dùng kháng sinh phổ rộng bao vây, kháng nấm, nằm phòng cách ly và hạn chế nhiễm trùng tối đa.

Sau 2 tuần được theo dõi sát, bệnh nhi dần qua được nguy kịch, hiện cháu đã cai máy thở, mủ ở màng phổi đã được xử lý triệt để, giảm sốt, ăn được sữa tiêu qua đường dạ dày tạm, tổng trạng khá hơn.

Dự kiến trong thời gian sắp tới, bé sẽ tiếp tục được theo dõi, điều trị nhiễm trùng và chuẩn bị sẵn sàng cho thì phẫu thuật triệt để.

Hiện sức khỏe bé đã ổn định.

Các bác sĩ trong ekip điều trị thông tin, vi khuẩn đa kháng thuốc kháng sinh là các loại vi khuẩn kháng thuốc nguy hiểm, có khả năng gây bội nhiễm ở phổi, máu và nhiều cơ quan nội tạng khác, do đó việc điều trị hết sức khó khăn.

Vi khuẩn này có thể sinh sống trên da người và một số nơi trong môi trường ẩm ướt. Đến nay, việc vệ sinh bằng cồn được cho là phương pháp hữu hiệu nhất để tiêu diệt vi khuẩn này.

Hình ảnh dịch hút ra có mủ trắng và nhầy như "súp cua".

Sự bùng phát của nhiễm Acinetobacter thường xảy ra trong các đơn vị chăm sóc đặc biệt ở bệnh nhân bị bệnh nặng. Acinetobacter thường là vi khuẩn hội sinh, không gây bệnh nhưng thỉnh thoảng gây nhiễm trùng bệnh viện.

Acinetobacter cũng có thể "định cư" hoặc sống trên một bệnh nhân mà không gây ra nhiễm trùng hoặc các triệu chứng, đặc biệt là trong các dụng cụ mở khí quản hoặc vết thương hở.

Nhưng khi bệnh nhân bệnh nặng phải dùng máy thở, nằm viện kéo dài, Acinetobacter có thể gây viêm màng não, viêm phổi, nhiểm khuẩn huyết hoặc nhiễm trùng vết thương và các triệu chứng khác nhau tùy theo bệnh. Acinetobacter có thể lây lan cho những người tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân.

Các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn, chẳng hạn như vệ sinh tay và vệ sinh môi trường là cách duy nhất hiện nay có thể làm giảm nguy cơ lây truyền.

Năm 2017, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã đưa Acinetobacter, Klebsiella vào danh sách các loại vi khuẩn kháng thuốc nguy hiểm hàng đầu đối với sức khỏe con người.

Tại các bệnh viện lớn ở Việt Nam, những năm gần đây cũng không ít lần ghi nhận và cảnh báo về trường hợp xuất hiện chủng vi khuẩn toàn kháng (kháng hết tất cả các nhóm). Vi khuẩn ngày càng có xu hướng đề kháng kháng sinh nhanh hơn, nhiều hơn và đề kháng đồng thời nhiều kháng sinh ở mức độ cao.

Theo khuyến cáo của WHO, việc cơ thể người bệnh kháng thuốc cũng có nguyên nhân do lạm dụng hoặc sử dụng kháng sinh không đúng cách, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Do đó, để giải quyết tình trạng kháng thuốc, WHO kêu gọi các biện pháp phòng bệnh hơn chữa bệnh và chỉ dùng kháng sinh trong trường hợp cần thiết ở cả người và động vật.