"Người đọc" - Sex không tầm thường hóa con người

 

The reader - Người đọc   Tác giả: Bernhard Schlink Dịch giả: Lê Quang Nhà xuất bản Phụ nữ - 2006

 

 

“The reader” (Người đọc) là câu chuyện tình giữa Michael và Hanna. Thế giới mà Michael đang đối mặt là sự vật lộn với căn bệnh quái ác, thế giới mà Hanna nhốt mình bên trong là thế giới không có ánh sáng của tri thức - Hanna không biết chữ. Và định mệnh đã xui khiến họ gặp nhau… Cái kiểu trìu mến yêu thương của một người chị, cái cách cô tắm táp cho Michael giống như dáng hình người mẹ. Hình ảnh Hanna trong lần gặp chóng vánh ấy cứ quẩn quanh trong tâm trí cậu - đẹp đẽ và lung linh như một thứ ánh sáng nhiệm màu.

Rồi tình yêu nảy nở trong họ, thứ tình yêu đẹp đẽ mà cũng rất bi thương! Tình yêu đem lại những cảm xúc khát khao kỳ lạ. Tắm cùng nhau, Michael đọc tiểu thuyết cho Hanna nghe, và họ làm tình... Những dư vị khoái lạc của xác thịt đam mê đọng lại sau mỗi cuộc mây mưa nhiều khi đến kiệt sức. Người đàn bà luôn khao khát chiếm hữu trong tình yêu, một cậu bé còn quá trẻ để hiểu được tận cùng của thú vui xác thịt… Những trang đầu tiên của “The reader” ngập tràn những hình ảnh ấy, những hình ảnh trở thành một thứ lễ nghi của Michael và Hanna - “Đọc truyện, tắm, làm tình rồi nằm lại cạnh nhau đã trở thành nghi thức của những lần chúng tôi gặp mặt”.

Michael nhận ra mình đã yêu Hanna – yêu người phụ nữ lớn hơn mình những 21 tuổi. Trong lòng cậu bé luôn quẩn quanh với cái ý nghĩ sẽ đánh mất Hanna, cậu sợ không đủ sức để níu giữ người đàn bà này lại. Michael nhịn nhục mỗi lần họ cãi nhau, nỗi sợ hãi trong cậu trào dâng mỗi khi Hanna lạnh nhạt… Michael đã cố gắng, cố gắng tất cả…

Vậy mà cuối cùng, Hanna cũng lặng lẽ ra đi…

Xuất hiện một cách chóng vánh với những cuộc tình đứt đoạn, Bernhanrd Schlink miêu tả Hanna như giọt mật thoáng qua bên đời Berg, ngắn ngủi mà ngọt ngào. Cho đến cuối cuộc đời vẫn không thể nào dứt bỏ được. Làm sao có thể dứt đi một người tình, mà cũng là một người mẹ, mỗi sớm lạnh hay khi gió khuya về đều ấp ôm che chở? Người đàn bà luôn lặp đi lặp lại công việc nấu nước, chuẩn bị bồn, thay áo và tắm rửa cho anh. Hanna đã trở thành một “thói quen” của Berg, mà con người ta có mấy khi từ bỏ được thói quen của chính mình?

 

Cái ngày Hanna bỏ đi không lời từ biệt, Michael nấc nghẹn không nói nên lời. Tâm hồn anh như đóng băng, chết lặng! Vừa đau, lại vừa hận. Đau hơn cả những trận nôn mửa trước kia, hận cơn cả khi căn bệnh quái ác hành hạ. Nỗi đau ấy đến từ một khoảng không hụt hẫng trong lòng, mênh mông! Bao giờ Hanna trở lại?
 
Gần nửa đầu của “The reader”, nhà văn đã ghi dấu trong lòng người đọc hình ảnh mối tình ban đầu nảy sinh từ khát khao thể xác rồi dần dần chuyển hóa thành tình yêu. Cuốn truyện mỏng đưa ta đến cái thế giới của những mâu thuẫn và giằng xé nội tâm ghê gớm. Còn gì trớ trêu hơn? cái ngày mà Michael gặp lại Hanna - cậu bé ngày xưa giờ trở thành sinh viên trường Luật, còn Hanna - cô đứng trước vành móng ngựa với cái danh xưng “Tội phạm giết người”…

 

Lại một lần nữa Hanna bóp ngạt trái tim Michael. Anh biết phải làm sao khi đứng giữa tình yêu và lý trí? Một người đàn bà không biết chữ, một người đàn bà sung sướng khi được anh đọc cho nghe những câu chuyện tình hằng đêm trên trang sách. Hanna - cô làm sao có thể viết được bản cáo trạng tiếp tay cho phát xít giết hại tù nhân? Thế nhưng, người đàn bà ấy im lặng nhận tội, cái im lặng ẩn chứa bên trong cả nỗi xấu hổ và nhục nhã lớn lao!

Gặp lại người xưa khi mái tóc cô đã phai màu hơn trước, già nua, mệt nhoài... Michael không đủ sức đối diện với Hanna, mặc dù trong lòng anh, tình yêu ấy chưa một lần ngừng trôi trong huyết quản.

Anh  kết hôn - có con - rồi ly dị.

Tháng ngày Hanna cô đơn trong 4 bức vách nhà tù, anh chưa từng tìm gặp. Anh gửi cho Hanna cuộn băng ghi âm những câu chuyện kể. Đều đặn, đều đặn… cho đến ngày anh nhận được bức thư do chính tay cô viết. Năm tháng qua, Hanna đã cố gắng để trở thành người biết chữ. 18 năm sau, Hanna được ân xá.

 

 

Đọc đến đây, cái cảm giác hạnh phúc mà Bernhanrd Schlink mang lại cho người đọc thật lớn lao. Tháng ngày khổ đau của người đàn bà tội nghiệp đã có thể được đáp đền bằng một kết thúc có hậu. Sau lần gặp lại Hanna trong nhà lao, Michael đã hăm hở chuẩn bị những thứ thật cần thiết cho cái gọi là gia-đình…

Hanna bao giờ cũng vậy, chợt đến rồi chợt đi… để lại nỗi đau cho người ở lại. Chưa một lần cô đem lại cho anh sự bình yên trọn vẹn. Nỗi đau và ám ảnh trong lòng người đàn bà như phủ một lớp sương dày đặc, dày đến nỗi một luật sư Michael đã trưởng thành, đã làm cha, mà vẫn không thể xua đi mặc cảm ấy ! Định mệnh lại ngăn cách họ, lần này không phải 18 năm, mà là vĩnh viễn.

 

Câu chuyện kết thúc buồn như chính cái thinh lặng của Michael trước ngôi mộ người yêu. Người nằm dưới đất sâu đã già, già lắm rồi, đã trải bao tủi cực, ức oan mới về lại vĩnh hằng. Đôi khi phải trả giá bằng mạng sống, người ta mới có thể tìm thấy bình yên - Có lẽ người anh yêu nghĩ vậy, có lẽ người đời vẫn nghĩ vậy.